کاستیهای علوم اجتماعی در شکل گیری یک نظریه ی جامع عدالت اجتماعی
نویسندگان
چکیده
پروژه ی روشنگری مفهوم جدیدی از جامعه و علوم اجتماعی را مبتنی بر عقلانیت عرضه کرد. این پروژه یک برداشت از عقلانیت را مستقل از زمینه های تاریخی و اجتماعی و مستقل از هر شناخت از ماهیت یا هدف انسان وعده داد. اما مفاهیم اخلاقی مفاهیمی بدون زمان، محدود، بدون تغییر و قطعی نیستند که بتوان آنها را جدا از تاریخشان بررسی کرد و شناخت. مفاهیم اخلاقی را که بنیان های فهم ما از یک جامعه ی به خوبی نظم یافته وعادلانه را شکل می دهند باید به طور تاریخی و در بستر فرهنگی آنها مطالعه کرد. اما نه تنها وعده های پروژه ی روشنگری محقق نشد، بلکه خود این پروژه به لحاظ بنیادی دچار نقص و کاستی است و این وعده اصولاً هرگز قابلیت اجرایی شدن ندارد و به این ترتیب تفکر سیاسی و اخلاقی مدرن در وضعیت سردرگمی به سر برده است. معرفت اجتماعی برآمده از پروژه ی روشنگری فرهنگ جامعه شناسی را بنا نهاد که پس از سه قرن امروز با چالش های اساسی روبروست. این چالش ها بیانگر کاستی های ساختاری در معرفت اجتماعی حاکم هستند که به نوبه خود مانع از شکل گیری یک نظریه ی اخلاقی جامع می شود که ضرورت تام شکل گیری یک نظریه ی جامع عدالت اجتماعی است، نظریه ای که در مقابل نسبیت های زمانی و مکانی از استحکام لازم برخوردار باشد. نظریه های عدالت اجتماعی مبتنی بر شناخت حاصل از پروژه ی روشنگری را می توان به دودسته کلی تقسیم بندی کرد. نظریه هایی که جهت گیری خودخواهانه و فردگرا دارند و نظریه هایی که جهت گیری اجتماعی دارند. دسته نخست نظریه ها بر مفهوم فرد به عنوان واحد بنیادی علائق و توجه اخلاقی استوار است. در این برداشت تقدس زندگی فردی، احترام به شأن او بر اساس برابری اخلاقی انسان ها به رسمیت شناخته می شود. به این معنا این دسته از نظریه های عدالت اجتماعی فردگرا هستند. در دسته ی دوم نظریه های عدالت اجتماعی افراد را نسبت به یکدیگر متعهد می بیند و از همین رو ماهیت اجتماعی این نظریه ها شکل می گیرد. افراد نسبت به یکدیگر دارای وظایفی هستند که ناظر بر حقوقی هستند که منافع شخصی آنها را تأمین می کنند. کاستی های روش شناختی فردگرایی و کل گرایی از جمله موانع دیگری هستند که مانع از شکل گیری یک نظریه ی جامع و فراگیر در حوزه عدالت اجتماعی شده اند.
منابع مشابه
تبیین، مقایسه و تحلیل فرآیند شکل گیری نظریه های مددکاری اجتماعی (یک مرور سیستماتیک)
مقدمه: در حال حاضر نظریهها نقش بسزایی در همه علوم انسانی از جمله مددکاری اجتماعی ایفا میکنند اما نظریههای مددکاری اجتماعی هیچگاه بطور جامع مورد مقایسه و تحلیل قرار نگرفتهاند. این مرور مهمترین نظریههای مددکاری اجتماعی را بررسی و مقایسه میکند. روش: پایگاههای اطلاعات الکترونیکی مرتبط (Pub Med Elsevier, Google Scholar, Critical Social Work, SID, SAGEPUB, CIVILICA و Science Direct) به صورت س...
متن کاملنظریه جامع عدالت
بینیازی با عدالتی جامع محقق میشود. تحقق چنین عدالتی فرض داشتن نظریهای جامع در مورد عدالت است. فرضیة مقاله اکتشاف چنین نظریهای است که از گزارههای ذیل تشکیل میشود: عدالت واژهای است اجتماعی، و به معنای استقامت جامعه یا نظام دینی در طریق شرع میباشد. فقیه جامعه اسلامی با توجه به مصالح و مفاسد واقعی قوانین کشور را از طریق ابزارهای مدرن قانونگذاری وضع میکند. خیر و سعادت بر حق و الزام مقدم...
متن کاملنظریه جامع عدالت
بی نیازی با عدالتی جامع محقق می شود. تحقق چنین عدالتی فرض داشتن نظریه ای جامع در مورد عدالت است. فرضیة مقاله اکتشاف چنین نظریه ای است که از گزاره های ذیل تشکیل می شود: عدالت واژه ای است اجتماعی، و به معنای استقامت جامعه یا نظام دینی در طریق شرع می باشد. فقیه جامعه اسلامی با توجه به مصالح و مفاسد واقعی قوانین کشور را از طریق ابزارهای مدرن قانون گذاری وضع می کند. خیر و سعادت بر حق و الزام مقدم...
متن کاملتبیین، مقایسه و تحلیل فرآیند شکل گیری نظریه های مددکاری اجتماعی (یک مرور سیستماتیک)
مقدمه: در حال حاضر نظریه ها نقش بسزایی در همه علوم انسانی از جمله مددکاری اجتماعی ایفا می کنند اما نظریه های مددکاری اجتماعی هیچ گاه بطور جامع مورد مقایسه و تحلیل قرار نگرفته اند. این مرور مهمترین نظریه های مددکاری اجتماعی را بررسی و مقایسه می کند. روش: پایگاه های اطلاعات الکترونیکی مرتبط (pub med elsevier, google scholar, critical social work, sid, sagepub, civilica و science direct) به صورت س...
متن کاملشکل گیری منظر شهری آیینی در مناسبت های اجتماعی
آدمی در طول دوره حیات خویش، با مفهوم زمان به بهانههای مختلف مواجه است. مناسبتها1 به مفهوم نقاط شاخص یک دوره زمانی، در ذهن انسان، جایگاه خاصی داشته و یادآور واقعه یا رویداد مهمی است. در این میان ابزارها و واسطههای مختلفی، زمینهساز برقراری ارتباط انسان با زمان میشود. محیط زیست آدمی، بهعنوان ظرف عام زندگی انسان، در برگیرندة همه مظاهر و شئون و لحظههای زندگی اوست. محیط طبیعی، با زم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
جامعه شناسی ایرانجلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۴۸-۷۵
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023